تاریخچه شهری بندرکنگ :
میدان کنگ
در سال 1350 شمسی ،فضای سبز میانی میدان شهر کنگ به وسیله شهرداری به وجود آمد و در روز 17/12/1352 اولین کلنگ آسفالت میدان به زمان تصدی شهرداری نگارنده ،به زمین زده شد و کار آسفالت میدان مرکزی کنگ و خیابان های شهر و محوطه جلوی بازار نیز آغاز گردید.
بازار ماهی کنگ
برای عرضه ماهی به صورت بهداشتی از اوایل سال 1354 اقدام به شروع ساختمان مناسبی برای فروش ماهی در بندرکنگ گردید و بلاخره در آذر سال 1354 کار ساختمان تمام شد و در روز 29/09/1354 در میان ابراز احساسات مردم کنگ و با حضور عده ای از روسای ادارات کنگ و لنگه بهره برداری از بازار ماهی آغاز گردید.
کتابخانه عمومی شهر کنگ
شهر کنگ تا اواخر سال1352 کتابخانه نداشت و در اوایل سال 1353 با تشکیل انجمن کتابخانه عمومی بنا به پیشنهاد نگارنده و از محل اعتبارات استانداری و شهرداری ،نقشه ساختمان کتابخانه تهیه شد و بلاخره با زدن اولین کلنگ بوسیله ظهیری استاندار وقت،
ساختمان کتابخانه بت زیربنای 150 متر مربع و هزینه ای معادل 500.000 ریال در پارک شهر کنگ آغاز و در همان سال نیز افتتاح گردید.
برق شهر کنگ
برق شهر کنگ از سال 1344 تا شهریورماه سال 1352 وسیله شهرداری کنگ و با دو موتور جمعا به قدرت125 کیلو وات تامین میشد و به علت عدم وجود امکانات و خاموشی های پی در پی و خرابی مداوم موتورها به دستور استاندار وقت بعد از ایجاد نیروگاه جدید بین کنگ و لنگه به عهده شرکت برق منطقه ای قرار گرقت.
تلفن بندرکنگ
بندرکنگ تا قبل از سال 1354 فاقد تلفن بود .همزمان با فعالیتهای عمرانی بندرکنگ نگارنده چند بار به اداره کل مخابرات در استان مراجعه و بالاخره و بلاخره موافقت مدیر کل مخابرات را در مورد ایجاد یک مرکز مخابرات برای کنگ جلب نمودم و با تائید استانداری ، به قائم مقامی انجمن شهر کنگ ،قطعه زمین مشجری در اختیار مخابرات قرار داده شد،بعدها سازمان زمین قیمت زمین واگذاری را از شرکت مخابرات دریافت داشت،سپس با تامین اعتبار ،زمین مذکور محصور و در آن سلختمانی به وجود آوردند و پس از نصب دستگاههای لازم در تاریخ سوم اسفندماه سال 1354 با حضور جمع کثیری از مردم کنگ مرکز مذکور مورد بهره برداری واقع گردید و با یک خط به طول 6 کیلومتر ارتباط بین مردم کنگ با لنگه برقرار شد.
جاهای دیدنی کنگ:
خور بزرگ کنگ
در غرب کنگ و در فاصله 400متری قلعه پرتغالی ها،خوری وجود دارد که در گذشته محل لنگر انداختن کشتی ها بوده است،عمق این خور در قسمت مصل به دریا (4) متر و در انتها (2) متر است طول خور در حدود 300 متر و عرض آن در حدود (20)متر می باشد.این خور بسیار قدیمی است و در اطراف آن آثاری ساخته شده از سنگ و گچ و ساروج دیده می شود و خصوصا در قسمت شرق خور دیوارهایی از سنگ باملات ساروج دیده می شود که سابقا در آنها حلقه هائی از آهن کار می گذاشته اند و کشتی ها و قایق های خود را به آنها متصل می نموده اند.
در سال های دور که این خور مملو از آب بوده،کشتی ها به داخل آن می آمده اند و به راحتی بار خود را تخلیه و یا بارگیری می کرده اند.
اهمیت این خور از آنجا پیداست که درست در غرب قلعه پرتغالی ها قرار دارد و این مبین آن است که قلعه پرتغالی ها تا کنار این خور امتداد داشته و محموله کشتی ها از خور مستقیما به قلعه حمل می شده است و یا از آنجا کالاها را به کشتی بار می کرده اند.
دیوارهای سنگی و آثاری که درقسمت غرب قلعه پرتغالی ها و شرق خور موجود است موید این گفته است ،به مرور زمان در اثر پایین رفتن سطح آب دریا و یا پر شدن خور از شن و ماسه ،خور خالی از آب شده است و حالا فقط در هنگامی که دریا طوفانی است و آب دریا از حد معمول بیشتراست خور از آب پر می شود ولی دیگر خور برای ورود کشتی قابل استفاده نیست.
در حال حاضر بیشتر سطح خور و آثار مجاور آن زیر شن و ماسه پنهان شده است و از آنهمه جنب و جوش و سر و صدا که ناشی از ورود و خروج کشتی ها به خور بوده است اثری در میان نیست.
باقی مانده قلعه پرتغالی ها
در غرب بندرکنگ و در فاصله 45متری مغرب برج مدور دو ستون از سنگ وساروج به فاصله 24 متر از یکدیگر وجود دارد که آثار باقیمانده از یک قلعه بزرگ و قدیمی است که همه جا به قلعه پرتغالی ها شهرت یافته است.
ارتفاع یکی از پایه ها از سطح زمین 8 متر و دیگری 3متر است هر دو ستون از سطح دریا حدود 2تا3 متر بالاتر ساخته شده اند.قسمت چسبیده به خاک هر دو ستون بر اثر مرور زمان باریک شده است و احتمال می رود تا چند سال دیگر خراب شوند.
این طور که پیداست این دو ستون دو پایه جلوئی و یا قسمتی از یک قلعه عظیم بوده و حتما در بزرگی هم در بین آن دو قرار داشته است .
جمع‌بندی مطالعات جمعیتی
با توجه به جداول و نمودارهای ارائه شده، شهرکنگ طی دورە‌ی مورد مطالعه (۱۳۷۵-۹۵) از لحـاظ تعداد مطلق و نسبی جمعیت از روند رو بـه رشـدی برخـوردار بـوده اسـت و جمعیت این شهر از ۱۱۹۲۰ نفر در سال ۱۳۷۵ به ۱۹۲۱۳ نفر در سال ۱۳۹۵، رسیده است.
از ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ نرخ رشد جمعیت شهرکنگ ۲.۳ درصد بوده است، مهاجرت، دلیل عمده بالا بودن نرخ رشد در این دهه است. در سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ نرخ رشد شهر مقداری کاهش یافته است. در سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ جمعیت شهرکنگ ۲۷۱۷ نفر افزایش دارد و نرخ رشد جمعیت در این دوره ۳.۱ درصد است.
سهم جمعیتی شهرکنگ از کل جمعیت شهرستان بندرلنگه از ۷.۶ درصد در سال ۱۳۷۵ به ۱۲.۱ درصد در سال ۱۳۹۵، افزایش یافته است. همچنین ۳۷.۷ درصد از جمعیت شهرکنگ در محدوده بافت تاریخی زندگی می‌کرده‌اند.
اکثریت جمعیت ساکن در شهرکنگ، جمعیت جوان و میانسال می‌باشند. بنابراین توجه به نیازهای مرتبط با آموزش عالی و آموزش مهارت‌های حرفه‌ای، ازدواج، اشتغال، مسکن از عمده‌ترین نیازهای جمعیتی محسوب می‌شوند که اکنون می‌بایست مورد توجه برنامه‌ریزان قرار گیرد.
شاخص بررسی شده بعدی متوسط افرادی است که در یک خانوار زندگی می‌کنند. در سال‌های اخیر متوسط بعد خانوار در کل استان هرمزگان کاهش داشته است اما این کاهش در شهرستان بندرلنگه و شهر کنگ کمتر از کل استان بوده است. در شهرکنگ بعد خانوار در سال ۱۳۹۵ به طور متوسط ۳.۹ نفر بوده است که این میزان در کل استان در حدود ۳.۶ نفر در هر خانوار بوده است. در سال ۱۳۹۵ متوسط بعد خانوار در شهرستان بندرلنگه حدود ۳.۷ نفر بوده است.
سرپرست خانوار به عنوان ستون و نان آور خانوار از اهمیت ویژه‌ای در برنامه ریزی‌های اقتصادی و توسعه‌ای برخوردار است. توجه به ویژگی‌های آنان بسیار مهم خواهد بود. در بررسی سرپرست خانوار شهرکنگ نشان داده شد که ۸۶.۷ درصد از سرپرستان را مردان تشکیل می‌دهند ولی نکته مهم افزایش جمعیت زنان سرپرست در سال‌های اخیر است که باید مورد توجه بیشتر قرار گیرد. در سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ جمعیت زنان سرپرست حدود دو و نیم برابر شده است.
نسبت قابل توجهی از افراد ۱۰ ساله و بیشتر ساکن در شهر کنگ در سال ۱۳۹۵، دارای همسر بوده‌اند. البته باید در نظر داشت این فراوانی ناشی از افزایش میزان ازدواج و کاهش طلاق نیست. دلیل عمده این افزایش تغییر ساختار سنی جمعیت است. بخش عمده جمعیت در گروه‌های سنی ۲۵ تا ۳۵ سال قرار دارند سنینی که بیشترین ازدواج در آن صورت می‌گیرد و افراد در سال‌های ابتدایی زندگی زناشویی خود قرار دارند به همین دلیل نسبت افراد دارای همسر در سطح قابل قبولی قرار دارد. انتظار می‌رود در ده سال آینده نیز نسبت افراد داری همسر همچنان بالا باشد.
و در سال ۱۳۹۵، از هر ۱۰۰ نفر جمعیت ۶ ساله و بالاتر که در شهرکنگ زندگی می‌کنند حدود ۱۴ نفر بی‌سواد است. این نسبت در سطح شهرستان بندرلنگه و استان هرمزگان کمتر است. نرخ بی‌سوادی شهرستان بندرلنگه و استان هرمزگان در این سال حدود ۱۲ درصد بوده است. بررسی نرخ بی‌سوادی شهرکنگ به تفکیک جنس نشان می‌دهد که نرخ بی‌سوادی مردان پایین‌تر از نرخ بی‌سوادی زنان است.
از کل جمعیت ۶ ساله و بالاتر این شهر، ۳۱.۶ درصد دارای سطح تحصیلات ابتدایی/ پایان ابتدایی/ سواد آموزی، ۱۹ درصد دارای سطح تحصیلات سیکل اول/ راهنمایی/ پایان راهنمایی/ متوسطه۱، حدود ۲۴.۵ درصد دارای سطح تحصیلات سیکل دوم/ متوسطه ۲/ مدرک دیپلم و پیش‌دانشگاهی و حدود ۹ درصد دارای سطح تحصیلات عالی می‌باشند. همچنین ۲.۴ درصد از جمعیت ۶ ساله و بالاتر نیز دارای سطح تحصیلات سایر دوره‌‌های تحصیلی، دوره تحصیلی نامشخص و اظهارنشده و حدود ۱۴ درصد به طور مطلق بی‌سواد بوده‌اند.
بررسی وضع فعالیت جمعیت ۱۰ ساله و بالاتر شهر کنگ حاکی است که میزان بیکاری در مردان بسیار پایین‌تر از زنان است (۸.۵ درصد از مردان و ۱۸.۵ درصد از زنان این شهر بیکار بوده‌اند). همچنین ۱۶.۷ درصد از جمعیت بیکار این شهر، دارای تحصیلات دانشگاهی بوده‌اند. با توجه به این اطلاعات باید بیکاری افراد تحصیلکرده در اولویت برنامه های توسعه قرار گیرد.
مهاجرت را می‌توان یکی از پیامدهای توسعه دانست. افراد در مناطق کمترتوسعه یافته تمایل بیشتری به مهاجرت از خود نشان می‌دهند. همین امر باعث شده است که در دهه‌های اخیر از میزان مهاجرت به شهرکنگ کاسته شود. بالاترین میزان مهاجرین وارد شده به شهرکنگ مربوط به دهه ۸۵-۱۳۷۵ بوده که از هر هزار نفر جمعیت ساکن این شهر، حدود ۱۰۷ نفر مهاجر بوده‌اند. کمترین میزان مهاجران وارد شده مربوط به سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ است که به ازای هر هزار نفر جمعیت این شهر، حدود ۱۹ نفر مهاجر می‌باشند.
از نکات بسیار مهم و ضروری در راه توسعه، تورم جمعیت در سنین فعالیت است. جمعیت شهر کنگ به مانند کل کشور دارای شرایط استثنایی و غیرقابل تکرار (ورود جمعیت به پنجره جمعیتی) است. این شرایط که از پیامدهای کاهش باروری است به جمعیتی گفته می‌شود که بیش از دو سوم جمعیت در سنین فعالیت باشد. طبق این تعریف جمعیت شهرکنگ وارد این فاز استثنایی و مهم در راه توسعه پایدار شده است. استفاده از این موهبت جمعیتی با بستر سازی مناسب در شرایط اقتصادی، شغلی، فرهنگی و اجتماعی میسر خواهد بود. ایجاد بستر مناسب برای توسعه باعث ایجاد جهش در توسعه و از دست دادن این فرصت باعث رکود اقتصادی و کاهش رفاه عمومی در آینده‌ی نزدیک خواهد شد. لازم به ذکر است که پنجره جمعیتی سال‌های محدودی باز خواهد مانند و با گذشت زمان جمعیت به سوی سالمندی پیش خواهد رفت. در مجموع برنامه‌ریزان و سرآمدان دولتی و سیاسی و محلی باید بدون فوت وقت بسیج شوند تا یک برنامه مدون و کارآمد را در جهت توسعه پایدار تدوین و اجرا نمایند تا از این نیروی عظیم انسانی در بخش فعالیت استفاده نموده و منطقه را به سمت شرایط مناسب در جهت رفاه و توسعه هدایت نمایند.
از دیگر ویژگی های جمعیتی که در برنامه ریزی های توسعه باید در نظر گرفته شود وضع تحصیلات به خصوص تحصیلات در بخش جمعیت فعال است. در بررسی‌ها نمایان شده که میزان بیکاری در افراد تحصیل کرده شهرکنگ بالا است همچنین درصد بیکاری در زنان تحصیلکرده بیش از ۴۰ درصد است. با توجه به این اطلاعات اولویت‌های توسعه‌ای باید بر مبنای تاکید بیشتر بر افراد تحصیلکرده و به ویژه زنان باشد.